YIL 1981
ANKARA’NIN HAVA KİRLİLİĞİ İÇİN İMAL EDİLEN İLK MASKE*
REF TEMİZ HAVA MASKESİ

Refik Kutluer’in not defterinden:
“O yıllarda, Ankara’da olanlar bilir, hava kirliliği inanılmaz boyutta idi. Sabahları çöpçüler kirlilikten ölen kuşları süpürürlerdi. 1977’de kurduğum REF Reklam şirketimle farklı konularda ilginç işler yapmaktaydım. ODTÜ’de okurken o yılların uzun boykotlarını fırsat bilerek kurmuştum bu ikinci şirketimi! (İlki ortaklarımla kurduğum “Rep Pazarlama” şirketi idi) Türkiye temsilciliğini yaptığım uluslararası telekomünikasyon rehberleri sayesinde birçok büyük şirketle yakın ilişkim oluşmuştu. Ankara’nın hava kirliliğine çare olarak bir maske imal etmeye karar verdim. Uzun araştırmalar sonucunda teknik gereklilikleri saptadım. Kalıplarını İtalya’da yaptırdım, 5 mikron+ partikülleri tutmak üzere gerekli olan özel kumaşı Bossa’da imal ettirdim. İstanbul’daki Melamin tabak fabrikasında gece vardiyalarında benim kalıplar bağlanıp sabaha kadar maskeler presleniyordu.

Daha sonra Ankara’ya gelen maskeleri akraba-dost evlerimize paylaşıp -tam bir imece usulü – burunluk yapıştırma, lastik tutturma ve paketleme işlemlerini yapılıyor ve maskeleri hazır hale getiriyorduk.

Sokaklarda benim maskeler yaygınlaşmaya başlamıştı. O zaman Ulus gazetesinde yazan yakınlarda kaybettiğimiz rahmetli Bekir Coşkun bir makalesini bu konuya ayırmıştı. Daha sonraları o kıymetli insanla dost olmanın ayrıcalığını yaşadım. 1 yıl kadar süren bu hızlı imalat girişimim; mantar gibi çoğalan rakip firmalar, benim farklı işlerdeki yoğunluğum ile yavaşlarken, İstanbul’daki fabrikaya gelen hacizde yanlışlıkla benim kalıplara da el konması sonucu sona erdi.

Hava kirliliğinde azalma olunca da kalan maskeleri özellikle araba boya imalathanelerine satarak tükettim. Eğer devam etmiş olsaydım bu Pandemi sonrası piyasadaki ilk maskeler benimkiler olabilirdi. Üstelik kalıplı ve 5 mikron partikülleri tutan kalitede!”